Fysiotherapie bij Multiple Sclerose

MS (Multiple sclerose) is een ziekte waarbij de beschermende isolatielaag (myeline) die rond het centrale zenuwstelsel (hersenen, ruggenmerg en oogzenuwen) aangetast wordt. Om nog onbekende redenen ontstaan er ontstekingen die het myeline aantasten en daardoor kunnen de zenuwen minder goed hun werk doen. Het gevolg is dat er klachten (pijn, stijfheid) of uitvalsverschijnselen ontstaan. Soms verdwijnen de klachten weer. Het kan ook zijn dat de ontsteking zo heftig is en de aangetaste zenuw zodanig beschadigd wordt dat de klachten niet meer volledig verdwijnen.

Klachten
Afhankelijk van de locatie van de ontsteking kunnen er klachten optreden. Als bijvoorbeeld de oogzenuw ontstoken raakt, ontstaan er pijnklachten achter het oog en kan het zicht verminderd zijn. Bij ontstekingen in het ruggenmerg kan er krachtsvermindering in het been ontstaan waardoor het lopen moeilijker gaat of het gevoel in de benen en/of een deel van de romp anders is. Ook kunnen er problemen met de coördinatie, spierzwakte, pijn, verminderd zicht, geheugenproblemen en klachten van seksuele aard ontstaan.

Het is van persoon tot persoon verschillend hoe vaak ontstekingen optreden, waar ontstekingen ontstaan en hoe ernstig deze zijn. Daardoor uit de MS zich bij iedereen op een andere manier.

Behandeling van MS
MS is helaas niet te genezen. Wel zijn er verschillende soorten medicijnen waardoor het ziektebeloop gestopt of sterk vertraagd kan worden. Deze medicijnen zorgen ervoor dat er minder ontstekingen ontstaan waardoor de klachten ook minder vaak optreden. Hierdoor kan de ziekte langer stabiel gehouden worden en kan de MS-patiënt langer op een stabiel niveau in het dagelijks leven functioneren. Bij een acute terugval (relapse of schub) worden medicijnen gegeven waardoor de terugval minder lang aanhoudt en de kans vergroot wordt op volledig herstel.

Naast het medicatiegebruik is het leren omgaan met de ziekte en de bijbehorende klachten van groot belang. Er kunnen veel problemen ontstaan die voor de buitenwereld niet zichtbaar zijn zoals geheugenproblemen, vermoeidheid, seksuele problemen of concentratiestoornissen. Deze klachten hebben wel een grote impact op de kwaliteit van leven. Daarom is het belangrijk om hier goed in begeleid te worden

De rol van de fysiotherapeut/ergotherapeut
Het is voor iedereen belangrijk om regelmatig te bewegen. Dit geldt zeker ook voor een MS-patiënt. Bewegen zorgt voor een verbetering in het lichamelijk en geestelijk functioneren. Het beloop van de MS kan niet tegengehouden worden, maar soms kunnen de functionele gevolgen van de ziekte beperkt worden.

Met fysiotherapie streven we ernaar om de functies van het houdings- en bewegingsapparaat zo optimaal mogelijk te houden. De patiënt kan dan zolang mogelijk zelfstandig blijven functioneren.

De fysiotherapeut kan helpen als bewegen lastig wordt, maar heeft ook een rol bij het optimaliseren van het dagelijks bewegen. Voor MS-patiënten die (tijdelijk) aan een rolstoel of bed gebonden zijn, biedt de fysiotherapeut ook specifieke behandelingen. In samenwerking met een ergotherapeut kan gekeken worden wat verdere mogelijkheden zijn, mits de achteruitgang blijvend is.

Een fysio- en ergotherapeutische behandeling bij MS richt zich onder andere op:

– Opbouwen en onderhouden van het uithoudingsvermogen
– Opbouwen en onderhouden van de spierkracht
– Verminderen/stabiliseren van stijfheid en spasticiteit
– Beïnvloeden van vermoeidheid
– Mobiliteit van spieren en gewrichten behouden
– Optimaliseren van balans
– Het bevorderen van de zelfstandigheid in het dagelijks leven
– Het optimaliseren van een goede ademhaling
– Adviezen over hulpmiddelen, bijvoorbeeld voor het lopen
– Instrueren van de partner/mantelzorger/zorgverlener

De therapie is gericht op het trainen van functionele problemen. Wanneer verwacht wordt dat er nog winst te behalen valt, zal er alles aan gedaan worden om het gewenste niveau te bereiken. Wanneer er verwacht wordt dat het herstel niet meer zal plaatsvinden, zal de therapie zich richten op het onderhouden van functies en eventueel het aanleren en ontwikkelen van nieuwe bewegingsstrategieën. Bijvoorbeeld door het aanleren van andere manieren van bewegen, maar ook door gebruik te maken van (loop)hulpmiddelen. Meestal zijn de fysiotherapeut en ergotherapeut samen betrokken bij de MS-patiënt om zo het functioneren zo optimaal mogelijk te houden. Wanneer de ziekte stabiel is, kan therapie op een laag pitje voldoende zijn. Op momenten dat het slechter gaat, kan het zinvol zijn om de therapie te intensiveren.

Wij zijn aangesloten bij MS Zorg Nederland.